Odgovorni u Balkan Investment banci, a kasnije Banci Srpske bi , prema Krivičnom zakonu RS, trebalo da budu osuđeni na čak 20.432 godine zatvora zbog izdavanja 2.554 mjenice bez pokrića, zbog kojih su milionski krediti sada nenaplativi, a banka propala, izračunao je sudski vještak finansijske struke Mika Nikić.
Nikić u otvorenom pismu upućenom Savjetu ministara BiH, Ministarstvu bezbjednosti BiH, Tužilaštvu BiH, Državnoj agenciji za istrage i zaštitu SIPA, Okružnom tužilaštvu u Banjaluci, MUP-ovima RS i FBiH, upozorava da su otvaranjem stečajnog postupka ostala skrivena imena onih koji su izdavali sporne mjenice, ali i dužnika zbog kojih je banka doživjela krah.
Od ukupno zatečena nenaplaćena 3.664 kredita, 2.554 je nenaplativo, kaže Nikić, a upravo zbog nepokrivenih kredita Banka Srpske i njen pravni prethodnik litvanska Balkan Investment banka su bankrotirale.
Zbog toga je od nadležnih zatražio da se izuzmu sporne mjenice i objave imena korisnika kredita, ali i da se izda međunarodna potjernica za bivšim predsjednikom uprave propale banke Edvinasom Navickasom te objave imena odgovornih koji su emitovali mjenice bez pokrića.
Citirajući Krivični zakon RS, naveo je da je, za one koji izdaju mjenice bez pokrića ili dozvole izdavanje istih, predviđena zatvorska kazna od jedne do osam godina.
„Ako se na svaku mjenicu bez pokrića primijeni citirana odredba Zakona, odgovorni su izvršili krivično djelo za koje je zaprijećeno 20.432 godine zatvora. Ova činjenica ne smije biti nesankcionisana, jer su svi oni, osim Navickasa, državljani BiH, rade u drugim preduzećima čineći sve da ostanu skriveni od istražnih organa. Istovremeno, širom BiH se vode sudski sporovi sa žirantima, a ne korisnicima kredita, da apsurd bude veći – na osnovu tih mjenicabez pokrića“, naveo je Nikić, koji je i član Upravnog odbora Udruženja za zaštitu žiranata BiH.
Ističe i da niko, posebno Tužilaštvo BiH, nema pravo da ove činjenice gura pod tepih, jer je upravo ova struktura ozbiljno ugrozila finansijski sistem BiH.
Međutim, Nikić u pismu navodi i podatak da broj izdatih mjenica bez pokrića, skrivenih u trezorima svih inostranih banaka i MKO u BiH iznosi 70.000 te je „slučaj Banke Srpske samo vrh ledenog brijega kriminala u finansijskom sektoru BiH“.
Golić: Podaci vjerovatno vjerodostojni, Radivojac: Nikić manipuliše
Stečajna upravnica Banke Srpske Mirjana Golić kazala je da nema Nikićeve podatke, ali smatra da su „vjerovatno vjerodostojni“.
„Kada se kredit davao, glavni dužnik je bio odgovoran za urednu otplatu. Ukoliko njegova imovina nije bila dovoljna, banka je tražila žirante. Kod neuredne otplate, potraživanja su naplaćivana od žiranata. Podatke koje gospodin Nikić ima meni nisu poznati, ali su vjerovatno vjerodostojni“, rekla je Golić.
S druge strane vještak Goran Radivojac, koji je radio kreditni portfolio Banke Srpske, navodi da iza svega stoji potpuno druga priča – „Mika Nikić nije imenovan u Odbor povjerilaca banke pa je odlučio da objavi paušalne podatke“.
„On manipuliše podacima šta je naplativo, a šta nenaplativo. Na ročištu održanom 14. septembra nisam rekao da je toliko kredita nenaplativo, nego da u roku dužem od 180 dana ne izmiruju obaveze po tim kreditima. Koliko će biti nenaplativo, pokazaće stečajni postupak. I nije istina da je izdato toliko mjenica bez pokrića“, tvrdi Radivojac.
Katastrofalan kreditni portfolio
Kreditni portfolio „Banke Srpske“ u stečaju veoma je loš, a određen broj korisnika kredita su preduzeća koja su u stečaju, ne rade ili se čak ne nalaze na adresi na kojoj su prijavljena te imaju nekvalitetna i nenaplativa obezbjeđenja. Samo od tih firmi, od kojih se dio nalazi u off-shore zonama, banka potražuje skoro stotinu miliona KM, rekla je Golićeva 7. jula na nastavku ročišta.
Istakla je da su iz nekadašnje Balakan Investment banke, čiji je Banka Srpske nasljednik, iz RS izneseni milioni KM putem kredita koji su odobravani firmama na off – shore destinacijama bez ikakvog obezbjeđenja.
Među tim firmama su Korelita UAB Litvanija čije obaveze iznose 9,8 miliona KM, Incompleks LLC Djevičanska ostrva 7,3 miliona, Ensco 165 LIMITED iz Škotske sa 5,4 miliona KM, a tu je i još nekoliko firmi sa Djevičanskih ostrva. Ukupne obaveze ovih firmi iznose 34,7 miliona KM od čega je većina dospjela na naplatu.
Takvi krediti odobreni su i firmama sa sjedištem u RS, a među njima su „Balkanika“ Banjaluka čije obaveze prema banci iznose 16,7 miliona, „Inerga“ Bihać 14,67 miliona, „Kapitalalni projekti“ Banjaluka 13,9 miliona, „Kvasko“ Banjaluka 13,9 miliona. Ukupne obaveze ovih firmi iznose 59,3 miliona KM i skoro sve su dospjele na naplatu.
Sve ovo je, kako je Golićeva navela u izvještaju o ekonomsko-finansijskom položaju „Banke Srpske“, koji je u posjedu CAPITAL-a, uticalo na osnovni kapital koji je negativan i iznosi -84 miliona KM.
Ona je istakla da obaveze banke iznose 177,5 miliona KM, a imovina svega 95 miliona KM.
capital.ba
