Nakon što je Katalonija proglasila nezavisnost, a vlada u Madridu pokrenula član 155 ustava Španije, takozvanu “nuklearnu opciju”, vrijeme je da EU ponudi više od toplih riječi, ocjenjuje novinar Dojče Velea Gabriel Gonzales.
“Dva voza u Španiji jure jedan prema drugom i kao da niko ne može da ih zaustavi. Tu sliku o tvrdoglavosti i nepopustljivosti, kako Madrida, tako i Barselone tokom ove krize, mediji su prethodnih sedmica širili do iznemoglosti. Sada su se vozovi sudarili punom brzinom. Katalonija je proglasila nezavisnost, a španski Senat je odobrio ozloglašeni paragraf 155, koji predviđa razvlašćenje katalonske vlade i ukidanje autonomije”, piše Gonzales.
Kako kaže, to je bez sumnje istorijski dan u istoriji Španije, odnosno “dan koji označava jedan duboki rez”.
U istoriji tog regiona četiri puta je bilo proglašavano nešto poput “Katalonske Republike” ili “Katalonske države” – prvi put u 17. vijeku za vrijeme seljačkog ustanka, pa onda za vrijeme prve španske republike 1873. godine, i zatim dva puta u vrijeme druge španske republike, uoči španskog građanskog rata, 1931. i 1934. godine.
U svim tim slučajevima nije se radilo u proglašenju potpune nezavisnosti, već o proglašenju samostalne katalonske države unutar federalno zamišljene Španije. Većina tih katalonskih “nezavisnosti” nije trajala duže od nekoliko dana.
Zbog toga je još više začuđujuće ovo “prvo pravo proglašenje nezavisnosti Katalonaca” i zašto se dešava baš 2017. godine, u okviru jedne demokratske, pravne države, koja garantuje široka autonomna prava i koja Kataloncima osigurava – unutar Evropske unije – mir i blagostanje.
Gonzales navodi da je, da bi se odgovorilo na to pitanje, potrebno najpre baciti pogled na Španiju, ali ne i samo na nju.
“Način na koji vladajuća konzervativna stranka u Madridu, koju predvodi Marijano Rahoj, bez imalo smisla za empatiju i osetljivost diplomatije, pokušava da zaustavi tu jedinstvenu krizu u Španiji, svjedoči o zastrašujućem nedostatku mašte”, navodi DW.
Kada se traže uzroci problema i odgovorni, mora da se pogleda i Barselona, gdje je katalonski političar Luis Rabel, osvrćući se nedavno na referendum u Škotskoj, upozorio da postoji strah da se može zaspati “sa snom o Škotskoj, a onda se probuditi u Sjevernoj Irskoj”.
“Uspavanim političarima EU bi trebalo da postane jasno da se ovdje više ne radi o isključivo španskom problemu. Nova vrsta ”španske groznice” u formi jednostrano proglašene nezavisnosti, mogla bi da utiče i na druge zemlje EU. EU ne može stalno da okreće glavu, kao u slučaju Škotske i sada Katalonije. Konačno bi morala da otvori ”kutiju za prvu pomoć” i da konstruktivno doprinese rješavanju problema, kada je, kao u slučaju Španije, centralna vlada potpuno preopterećena”, ocjenjuje DW.
